Verslag van de Werkgroep Zeventiende Eeuw over het jaar 2019
De Werkgroep Zeventiende Eeuw werd in 1985 opgericht. In het jaar 2019 was het bestuur als volgt samengesteld: J. Koppenol (voorzitter), A. van Strien (penningmeester, tot 1 september 2019), J. van der Steen (penningmeester, vanaf 1 september 2019), F. Diercks (lid, tot 1 september 2019), M. de Baar (lid), G. Verhoeven (lid), D. de Haan (lid, vanaf 1 september 2019) en N. Geerdink (secretaris). De Werkgroep telt rond de 400 leden. Er hebben leden opgezegd, maar er zijn ook leden bijgekomen, waardoor het ledental nagenoeg gelijk is gebleven ten opzichte van vorig jaar.
Een verdrietige gebeurtenis in verenigingsjaar 2019-2020 was het overlijden van prof.dr. E.K. Grootes (22 maart 1936 – 5 februari 2020). Eddy Grootes was een van de oprichters van de Werkgroep De Zeventiende Eeuw, de eerste voorzitter en ook lang daarna nog een drijvende kracht en meer dan betrokken lid. Om die reden is hij dan ook benoemd tot erelid, een titel die hem meer dan toekwam. Wij herdenken Eddy als een wijze, bedachtzame en betrokken bestuurder die bruggen kon slaan tussen disciplines en mensen.
Eens per jaar houdt de Werkgroep een interdisciplinair congres, er wordt naar gestreefd deze congressen met enige afwisseling in Nederland en Vlaanderen te laten organiseren. Op vrijdag 30 augustus 2019 organiseerde de Werkgroep het jaarlijkse congres aan de Universiteit Antwerpen onder de titel ‘Morele scherpslijperij in de zeventiende-eeuwse Nederlanden’. Het congres werd bezocht door ca. 50 mensen. De congrescommissie bestond uit Johan Koppenol (VU Amsterdam), Hubert Meeus (UAntwerpen), Judith Noorman (UvA), Herman Roodenburg (VU Amsterdam – Meertens Instituut), Anne-Laure Van Bruaene (UGent), Gerrit Verhoeven (UAntwerpen). Het congres opende met een plenaire lezing van Johan Koppenol, ‘Deugd verheugt: moreel management in de Republiek’. Tijdens de parallelsessies op het congres spraken Hanneke van Asperen (‘Van twist in de Republiek naar storm op de Zuiderzee’), Marieke van Egeraat (‘God of wereld? Naar wie te wijzen na afloop van een ramp?’), Lilian Nijhuis (‘Een ‘onvoorsiense vlamm’ Conflict in gedichten over de brand van de Nieuwe Kerk in Amsterdam’), Marie-Charlotte le Bailly (‘Geofferd op het altaar van de deugd. Multiperspectiviteit in een Haags schandaal in 1700’), Ineke Huysman (‘Trijntje Cornelis of Délie? Constantijn Huygens’ denkbeelden over Béatrix de Cusance, hertogin van Lotharingen’), Bastiaen van de Velden (‘Het verbod op huwelijken tussen christenen en moslims, morele scherpslijperij?’), Bert Watteeuw (“Deksel van Bedrogh”? Moraliserend discours over de ‘huyck’ of een hoofddoekendebat in het zeventiende-eeuwse Antwerpen’), Kendra Grimmett (‘A Virtuous Man. Ruben’s Masculine Image and his Drunken Hercules’), Joanna Skubisz (‘Ad quid Igitur nati sumus ? […] Ad bene vivendum. De problematiek van deugd en ondeugd in de Nederlandse en Poolse emblematiek uit de zeventiende eeuw’), Evelyne Verheggen (‘Maeckt uw Tabernakel in my ende verciert dat met alle kruyden ende bloemen der deughden’. De verbeelding van de deugden in de katholieke spiritualiteit van de 17de eeuw’), Johanna Ferket (‘Hoe zeventiende-eeuwse komische toneelschrijvers de ondeugden van hun publiek bekritiseerden’), Karlijn Luk (‘De Duitse Ondeugd: De ‘mof’ als moral outsider op het zeventiende-eeuwse Nederlandse toneel’), Tom Laureys (‘Wraak: deugd of ondeugd? De verschillende morele beoordeling van wraakzucht in Jan Vos’ wraaktragedies Aran en Titus (1641) en Medea (1667)’), Tine De Koninck (“Frivoliteit in de Kerk”. Franse air-de-courmelodieën in zeventiende-eeuwse geestelijke liedboeken in de Zuidelijke Nederlanden’).
In 2019 zijn ook weer een aflevering van het jaarboek De zeventiende eeuw en twee nummers van het tijdschrift Early Modern Low Countries verschenen, waaronder een themanummer Knowledge Production in Natural History between Southeast Asia and the Low Countries, onder gastredactie van Maria-Theresia Leuker, Charlotte Kießling en Anjana Singh. De tijdschriftredactie bestaat uit J. Oddens (chair), R. Dekoninck, B. Deseure, F. Dietz, H. Helmers, D. van der Linden (Managing Editor), J. Noorman, A. Singh en V. Soen; de jaarboekredactie uit M. de Baar, K. Brosens, A. van de Haar, C. Lenarduzzi, D. van der Linden, S. Reinders, J. Roelens en G. Verhoeven.
Het volgende congres, ‘De culturele dimensie van de Nederlandse expansie overzee’, wordt op vrijdag 28 augustus 2020 gehouden in Utrecht. De congrescommissie bestaat uit: Marjolein Bol, Surekha Davis, Jaap de Haan, Cora van de Poppe, Thijs Weststeijn (allen Universiteit Utrecht). De Call for Papers voor dit congres is verspreid, inzendingen waren mogelijk tot 15 maart 2020.
Nina Geerdink (secretaris)
Werkgroep Zeventiende Eeuw 